Τρίκαλα, εκεί που το πράσινο συναντά το μπλε......
Τα Τρίκαλα είναι πόλη της Δυτικής Θεσσαλίας, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού Τρικάλων. Η πόλη διασχίζεται από τον ποταμό Ληθαίο, ο οποίος αποτελεί παραπόταμο του Πηνειού
Η πόλη των Τρικάλων είναι χτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη Τρίκκα ή Τρίκκη, που ιδρύθηκε γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. και ονομάστηκε έτσι από τη νύμφη Τρίκκη, κόρη του Πηνειού ή κατ' άλλους του Ασωπού ποταμού. Η πόλη ήταν σημαντικό κέντρο της αρχαιότητας, καθώς εδώ έζησε και έδρασε ο Ασκληπιός, που σήμερα αποτελεί έμβλημα του Δήμου Τρικκαίων, ο οποίος ήταν και βασιλιάς της πόλης. Στην περιοχή υπήρχε μάλιστα ένα από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα Ασκληπιεία της εποχής.
Το Φρούριο της πόλης, που κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό πάνω στην αρχαία ακρόπολη της Τρίκκης κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα, με τριπλό τείχος. Ανακατασκευάστηκε αργότερα από τους Οθωμανούς, οι οποίοι το 17ο αιώνα τοποθέτησαν και ένα τεράστιο ρολόι πάνω σε πύργο, που συνοδευόταν από μια καμπάνα βάρους 650 κιλών. Το 1936 τοποθετήθηκε άλλο ρολόι από το Δήμαρχο Θεοδοσόπουλο και παραμένει έως σήμερα το σήμα κατατεθέν της πόλης. Στο τρίτο διάζωμα του φρουρίου, από τον πάτο ενός πηγαδιού, ξεκινάει τούνελ που διέσχιζε το λόφο του Προφήτη Ηλία και κατέληγε στο δρόμο προς Καλαμπάκα. Σήμερα το Φρούριο φιλοξενεί το υπαίθριο θέατρο του Δήμου ενώ είναι επισκέψιμο το ρολόι με θέα όλη την πόλη.
Το Κουρσούμ Τζαμί, κτίσμα του 16ου αιώνα σχεδιασμένο από τον Σινάν Πασά. Το τζαμί ονομάζεται έτσι από την τουρκική λέξη κουρσούμ, που σημαίνει μόλυβδος, καθώς ο θόλος του είναι μολυβοσκέπαστος. Πίσω από το τζαμί σώζεται το μαυσωλείο του ανηψιού του σουλτάνου Σουλεϊμάν Οσμάν Σαχ, που κατά την παράδοση έκτισε το τζαμί επειδή στα Τρίκαλα θεραπεύτηκε από αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε. Το τζαμί σήμερα είναι μνημείο προστατευόμενο από την UNESCO και χρησιμεύει σαν χώρος ήπιων εκδηλώσεων.
Η παλιά πόλη η οποία αποτελείται από τις συνοικίες Βαρούσι. Η συνοικία Βαρούσι ήταν η χριστιανική συνοικία των Τρικάλων επί τουρκοκρατίας και βρίσκεται στις παρυφές του Φρουρίου. Έως το 1930 θεωρούνταν η αρχοντική συνοικία των Τρικάλων και σήμερα είναι στο σύνολό της διατηρητέα,με ένα μεγάλο αριθμό παλιών κτηρίων από την εποχή της τουρκοκρατίας να σώζεται μέχρι σήμερα. Στην συγκεκριμένη συνοικία βρίσκονται οι περισσότερες και παλαιότερες εκκλησίες της πόλης (βυζαντινές και μεταβυζαντινές), οι οποίες βρίσκονται χτισμένες πολύ κοντά η μία στην άλλη. Οι παλαιές εκκλησίες της πόλης συναντώνται σε κάθε γωνιά του Βαρουσίου δίπλα-δίπλα με τα πανέμορφα αρχοντικά του 19ου αιώνα. Παλιές εκκλησίες της πόλης στο Βαρούσι είναι ο Άγιος Στέφανος του 1896 στη θέση παλαιότερης βυζαντινής εκκλησίας που καταστράφηκε από πυρκαγιά, Αγιοι Ανάργυροι, Παναγία Φανερωμένη του 1853, Αγία Μαρίνα του 1766, Αγία Παρασκευή του 19ου αι., Αγία Επίσκεψη του 1543, Άγιος Δημήτριος του 1580, Άγιος Ιωάννης Ελεήμονας του 14ου αι., Προφήτης Ηλίας στον ομώνυμο λόφο, σε πανέμορφο καταπράσινο τοπίο με θέα όλη την πόλη, κ.α. Επικρατεί η εντύπωση ότι το τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη με το γνωστό δίστιχο Στα Τρίκαλα στα δυο στενά, σκοτώσανε το Σακαφλιά αναφέρεται σε κάποιο σοκάκι του Βαρουσίου και όντως τον σκοτώσανε εκεί, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι ο Σακαφλιάς ήταν ποινικός κατάδικος και δολοφονήθηκε στις φυλακές της πόλης από συγκρατούμενό του για λόγους αντεκδίκησης. Οι αρχικοί στίχοι που μνημονεύουν το περιστατικό γράφτηκαν από συγκρατούμενους: "Στα Τρίκαλα στη φυλακή σκοτώσανε έναν μπεσαλή". Το 1939 ο Τσιτσάνης συνέθεσε το πασίγνωστο τραγούδι του πάνω σε νέους, δικούς του στίχους.
Ο Ληθαίος ποταμός και η Κεντρική Γέφυρα , η οποία ενώνει την κεντρική πλατεία με τον πεζόδρομο της Ασκληπιού, κατασκευασμένη το 1889 από Γάλλους μηχανικούς. Χαρακτηριστικό και το άγαλμα του Ασκληπιού πάνω στην ομώνυμη γέφυρα του Ληθαίου καθώς και τα εντυπωσιακά συντριβάνια στον Ληθαίο ανάμεσα από την κεντρική γέφυρα και την γέφυρα του Ασκληπιού. Ο Ληθαίος ποταμός επιτείνει την γραφικότητα της πόλης με τις καταπράσινες όχθες του, καθώς διασχίζει το κέντρο αυτής.
Ο Μύλος Ματσόπουλου. Κατασκευάστηκε το 1884 και σήμερα είναι ιστορικό -βιομηχανικό πάρκο και πολιτιστικό κέντρο.
Το κτίριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού. Βρίσκεται στο τέρμα της οδού Ασκληπιού. Την κατασκευή του κτιρίου την ανέλαβε το 1886 η γαλλική κατασκευαστική εταιρεία του δικτύου των σιδηροδρόμων την εποχή της κυβέρνησης του Χαρίλαου Τρικούπη.
Μια από τις παλιές γειτονιές των Τρικάλων είναι και τα Μανάβικα. Η γειτονιά που αποτελεί την φυσική συνέχεια του Βαρουσίου. Τα κτίρια όλα κτισμένα με τον ίδιο αρχιτεκτονικό ρυθμό από συμπαγές τούβλο, ψηλοτάβανα με πατάρι και μεγάλα ανοίγματα.
Τα Μανάβικα έχουν μια εξελικτική πορεία στην μακρόχρονη ιστορία τους.
Τη δεκαετία του 1920 λειτουργούσαν εκεί τα παλιά πορνεία της πόλης, τα λεγόμενα «στενά», ουζερί και ταβερνάκια. Όταν τα πορνεία σταμάτησαν να λειτουργούν στην γειτονιά, στα κτίρια αυτά άρχισε να λειτουργεί η λαχαναγορά.
Σήμερα πλήρως ανακαινισμένα, στο μεγαλύτερο βαθμό, τα καταστήματα έχουν μετατραπεί σε παραδοσιακές ταβέρνες, εστιατόρια και μπαράκια, διατηρώντας την παραδοσιακή τους μορφή και την συνέχειά τους στο χρόνο.
Τα Μανάβικα με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική τους ομορφιά εξακολουθούν να προσελκύουν την προσοχή των Τρικαλινών αλλά και των επισκεπτών της πόλης.
Στο βόρειο τμήμα της πόλης βρίσκεται ο πευκόφυτος λόφος του Προφήτη Ηλία, με το σταυροειδές εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία του έτους 1896.Τιμάται στις 20 Ιουλίου.
Πίσω από το εξωκλήσι, στη θέση Ντάπια, εντοπίστηκαν νεολιθικά μονόχρωμα όστρακα. Κάτω ακριβώς από το λόφο ανασκάφηκε στη δεκαετία του ’50 από τον Α. Ορλάνδο τμήμα παλαιοχριστιανικής βασιλικής (του δεύτερου μισού του 5ου αι.). Ο λόφος αποτελεί ένα πραγματικό πνεύμονα πρασίνου για την πόλη.
Πίσω από το εξωκλήσι, στη θέση Ντάπια, εντοπίστηκαν νεολιθικά μονόχρωμα όστρακα. Κάτω ακριβώς από το λόφο ανασκάφηκε στη δεκαετία του ’50 από τον Α. Ορλάνδο τμήμα παλαιοχριστιανικής βασιλικής (του δεύτερου μισού του 5ου αι.). Ο λόφος αποτελεί ένα πραγματικό πνεύμονα πρασίνου για την πόλη.
Ενδιαφέροντα στοιχεία (Πολιτισμός)
Από τα Τρίκαλα κατάγονται πολλοί γνωστοί μουσικοί και ερμηνευτές, όπως οι Βασίλης Τσιτσάνης, Κώστας Βίρβος, Απόστολος Καλδάρας, Χρήστος Κολοκοτρώνης, Δημήτρης Μητροπάνος, Μπάμπης Μπακάλης, Γιώργος Σαμολαδάς, η σολίστ Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, ο σολίστ του πιάνου Δημήτρης Σγούρος και ο βαρύτονος Δημήτρης Καβράκος.
Στην πόλη λειτουργεί Φιλαρμονική Ορχήστρα με ευθύνη του Δήμου καθώς και πολλοί χορευτικοί σύλλογοι με 3.000 περίπου μέλη. Στο Πνευματικό Κέντρο λειτουργούν επίσης με ευθύνη του Δήμου τμήματα θεάτρου, κουκλοθεάτρου, χωρωδίας, ζωγραφικής κλπ. Εκδηλώσεις γίνονται συνήθως στο Πνευματικό Κέντρο, το Κουρσούμ Τζαμί, τις πλατείες της πόλης αλλά και αίθουσες πολλαπλών χρήσεων που υπάρχουν σε αρκετά μουσεία της.
Ενδιαφέροντα στοιχεία (Αθλητισμός):
Τα Τρίκαλα είναι πόλη με μεγάλη παράδοση στον αθλητισμό. Αθλητές που κατάγονται από την πόλη είναι οι πρώην κάτοχοι παγκοσμίων ρεκόρ του άλματος επί κοντώ Χρήστος Παπανικολάου και του ακοντισμού Σοφία Σακοράφα, ο ολυμπιονίκης της ποδηλασίας Δημήτρης Γεωργαλής, ο δρομέας Περικλής Ιακωβάκης και άλλοι.
Οι αθλητικές εγκαταστάσεις της πόλης είναι:
- Δημοτικό Στάδιο Τρικάλων. Έχει φιλοξενήσει μεγάλα αθλητικά γεγονότα, όπως το super grand prix Τσικλητήρεια το 2003, πανελλήνια πρωταθλήματα στίβου, αγώνες Α' εθνικής ποδοσφαίρου κλπ. Είναι έδρα της ομώνυμης τοπικής ομάδας ποδοσφαίρου, αλλά και πολλών αθλητικών οργανώσεων (Γυμναστικός Σύλλογος Τρικάλων κλπ).
- Κλειστό δημοτικό γυμναστήριο. Φιλοξενεί αγώνες όλων των αθλημάτων, καθώς και πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων
- Ο.Α.Κ.Α. Περιλαμβάνει κλειστό και ανοικτό κολυμβητήριο καθώς και κλειστό στάδιο καλαθοσφαίρισης, όπως επίσης και προπονητικά κέντρα. Έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν μεγάλα αθλητικά γεγονότα.
- Αθλητικό Κέντρο Πάρκου Αγ. Γεωργίου. Κατάλληλα διαμορφωμένοι χώροι αντισφαίρισης, κολύμβησης και ανωμάλου δρόμου προσελκύουν καθημερινά πλήθος πολιτών.
- Ποδηλατοδρόμιο ολυμπιακών διαστάσεων. Κατασκευάστηκε κοντά στο χώρο του Τ.Ε.Φ.Α.Α. το 2004, αλλά πότε δεν ολοκληρώθηκε.
Πολλά γήπεδα ποδοσφαίρου λειτουργούν επίσης σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως και ιδιωτικά κέντρα αθλητισμού, ακαδημίες ποδοσφαίρου, βόλλεϋ κλπ. Στο αθλητικό πάρκο του Αι Γιώργη υπάρχουν και πολλά γήπεδα όπως μπάσκετ ,ποδοσφαίρου κλπ.
Πως θα έρθετε:
Στα Τρίκαλα φτάνει κανείς με αυτοκίνητο, λεωφορείο ή τρένο.
Αεροδρομικώς η πόλη εξυπηρετείται από τον Κρατικό Αερολιμένα Νέας Αγχιάλου στη Μαγνησία. Απέχουν 3,5 περίπου ώρες από την Αθήνα, 2,5 περίπου από τη Θεσσαλονίκη και τεσσερεις και μισή περίπου από την Πάτρα.